Hoggaamiyeyaasha Carabta ayaa maanta oo Talaado ah ka bilaabay Qaahira shir degdeg ah oo ay uga hadlayaan horumarka arrinta Falastiin. Ajendaha shirka waxaa ku jira qorshaha dib u dhiska Marinka Gaza iyo diidmada barakicinta shacabka Gaza kaddib dagaalka xasuuqa ah ee Israa’iil.

Madaxweynaha Masar, Abdel Fattah el-Sisi, ayaa khudbaddiisii furitaanka ku sheegay in “shirkayagu uu ku soo aaday xilli ay jirto xiisad goboleed oo aad u adag,” isagoo xusay in gobolka uu wajahayo “caqabado waaweyn oo halis gelinaya amniga iyo xasilloonida gobolka.”

Sisi ayaa ku baaqay in “laga ansixiyo qorshe xaqiijinaya in shacabka Falastiin ay xaq u leeyihiin dib u dhiska dalkooda iyo in ay ku sii nagaadaan dhulkooda,” isagoo xaqiijiyay in “dagaalka arxan-darrada ah ee lagu qaaday Gaza uu bartilmaameedsaday burburinta hab-nololeedka, isla markaana uu dadka Gaza u dhigay laba daran mid dooro: dhimasho ama barakac.”

Dhinaceeda, Xarakada Muqaawamada Islaamiga ah (Xamaas) ayaa bayaan ay soo saartay ku sheegtay in ay rajaynayso in shirka loo bixiyay “Shirka Falastiin” uu horseedo “doorka firfircoon ee Carabta si loo soo afjaro musiibada bini’aadminimo ee ay Israa’iil ka abuurtay Marinka Gaza.”

Sidoo kale, Xamaas waxay ugu baaqday in la cadaadiyo Israa’iil si ay “u joojiso dembiyada ay ka geysanayso shacabka rayidka ah ee aan hubaysnayn,” isla markaana la cadaadiyo in “la furo marinada loona oggolaado in la keeno waxyaabaha ay u baahan yihiin shacabka Gaza si loo xoojiyo adkeysigooda, loona fashiliyo qorshaha Israa’iil ee barakicinta.”

Dhankiisa, sarkaalka sare ee Xamaas, Sami Abu Zuhri, ayaa war uu siiyay wakaaladda wararka ee Reuters ku sheegay in Xamaas ay diiddan tahay baaqyada Israa’iil iyo Mareykanka ee ku saabsan in hubka laga dhigo, isagoo xusay in “xaqa muqaawamada (iska caabbinta) uusan ahayn wax laga gorgortami karo.”

Abu Zuhri wuxuu caddeeyay in “hubka muqaawamada uu yahay xad cas (qadiyad aan laga tanaasuli karin) oo aan la gelin karin wadaxaajood ama gorgortan, mana aqbali doono in dib-u-dhiska iyo gargaarka la isku beddesho.”

Kharashka dib-u-dhiska
Warbaahinta Reuters ayaa sheegtay inay aragtay nuqul ka mid ah qorshaha Masar ee dib-u-dhiska Gaza, iyadoo muujinaysa in kharashku gaari doono 53 bilyan oo doolar.

Waxay sheegtay in qorshuhu ka kooban yahay 112 bog oo ay ku jiraan khariidado muujinaya sida loo horumarin doono dhulka Gaza iyo sawiro midabo leh oo ay abuuray tiknoolojiyadda sirdoonka macmalka ah oo muujinaya mashaariic guryo, jardiinooyin iyo xarumo bulsho.

Qorshuhu wuxuu sidoo kale ka kooban yahay deked ganacsi, xarun tiknoolajiyad, iyo hoteelo ku yaal xeebta Gaza.

Faahfaahinta qorshaha Masar
Sidoo kale, telefishinka “Cairo News” ee Masar ayaa daabacay qodobbada qorshaha, kaasoo ay sheegtay in lagu soo bandhigi doono hoggaamiyayaasha Carabta inta lagu guda jiro shirka deg-degga ah ee maanta.

Qorshahani wuxuu muujinayaa in “fulinta dib-u-dhiska ay u baahan tahay qaabeynta xukunka ku meel gaarka ah iyo sugida amniga si loo ilaaliyo rajada xalinta laba dawlad.”

Waxay xaqiijineysaa in xalinta laba dawlad ay tahay “xalka ugu habboon sida ay u aragto bulshada iyo sharciga caalamiga ah,” isla markaana “Gaza waa qayb ka mid ah dhulka Falastiiniyiinta.”

Halkan waxaa ku qoran qodobbada ugu muhiimsan ee qorshaha sida ay ku daabacday telefishinka Masar:

• Sameynta Guddiga “Maareynta Gaza” oo mas’uul ka noqon doona maamulka gobolka inta lagu jiro xilli ku meel gaar ah oo socon doona 6 bilood, iyadoo guddigu yahay mid madax-bannaan oo ka kooban shaqsiyaad aan ka tirsanayn kooxaha siyaasadeed (“técnocrats”) oo ka shaqeyn doona hoos yimaada dawladda Falastiin.
• Go’aan laga soo saaro soo gelinta ciidamada nabad ilaalinta ee caalamiga ah ee dhulka Falastiin, iyadoo loo adeegsanayo qaab isku dhafan oo lagu dhisayo dawlad Falastiini ah, iyadoo la xaqiijinayo in “la xaliyo dhibaatada kooxo Falastiiniyiin hubeysan haddii sababaheeda la meesha ka saaro iyadoo la adeegsanayo hab siyaasadeed oo lagu kalsoon yahay.”
• Abuurista aag nabadeed oo ku yaal Gaza kadib marka la nadiifiyo burburka, iyadoo la dhisayo 20 aag degaan ku-meel-gaadh ah oo ay ka qaybqaataan shirkado Masri iyo ajnabi ah.
• Qorshaha dib-u-dhiska wuxuu qaadan doonaa 3 sano si loo fuliyo, waxaana ku jiri doona fulinta barnaamijyo caafimaad deg-deg ah iyo dib-u-dhiska si isku mid ah, iyadoo la raacayo xalinta laba dawlad sida qayb ka mid ah xalka siyaasadeed.

guuji